2013’ün ikinci yarısında, dünyanın en önemli karides tedarikçilerinden Tayland’ın karşılaştığı Erken Ölüm Sendromu (Early Mortality Syndrome - EMS) Endonezya’yı lider konumuna getirdi.
40 gün veya daha küçük yaşta olan karideslerin yakalandığı hastalık her ne kadar insanlar için bir tehlike teşkil etmese de, karidesler için ölümcül. EMS 2009 yılında Asya’da ortaya çıkan bir bakteri ve karides üreticileri için gerçekten de bir korkulu rüya. 2013 yılında ise Tayland bu bakterinin yarattığı yıkıma sahne oldu.
Tayland’ın yaşamış olduğu bu durumu fırsat bilen Endonezya bir önceki yıldaki 415 bin metrik tonluk üretimini %46 arttırarak 608 bin metrik tonluk bir üretim yapacağını bildirdi. Her ne kadar bu plan dış çevreden onay almasa da 2013’ün ilk yarısında yapılan 300 bin tonluk üretim Endonezya’nın planının işlediğini gösterdi. 2012 yılında artışı sadece %4 olan Endonezya 2013 yılı sonunda %45’lik artışını tamamlamış oldu.
Bu sırada Tayland bir önceki yıldaki üretiminde %50’lik bir azalma yaşayarak, yaşayabilecekleri en kötü durumla karşılaştıklarını açıkladı. 2013’ün sonlarına doğru EMS krizinin etkilerinden kurtulmaya başlayan Tayland bu sürecin ne yazık ki biraz daha süreceğini ve 2014’ün son çeyreğine kadar bu durumun tam olarak düzelmeyeceğini bildirdi.
Bu durum dünya çapında karides ithalatını da büyük düzeyde etkiledi. En büyük karides ithalatçısı ABD geçen yıla oranla %30 daha az alım yaptı. Endonezya’nın üretimi arttırması ise aradaki açığı kapatamadı.
Önümüze baktığımızda ise durum biraz daha iç açıcı görünüyor. 2014’ün son çeyreğine doğru Tayland’ın üretiminin normale dönmesi ile birlikte, Endonezya’nın fazla üretimi birleşince ortaya %20’lik bir karides fazlası çıkacak ve bu da piyasayı hareketlendirecek gibi gözüküyor.
Karidesten bahsedip de Norveç soğuksu karidesinden bahsetmemek olmaz. O tarafta da durum ne yazık ki iyi değil. Geçtiğimiz yılın son çeyreğinde başlayan ve hala devam etmekte olan soğuksu karides kıtlığı fiyatları yükseltmiş durumda. Geçtiğimiz yıl sadece 10 bin metrik ton soğuksu karidesi çıkan Norveç’te miktarın bir önceki yıla göre çok azaldığı görülmekte. Temmuz ayı ile birlikte hasatın artacağını ümit eden üreticiler piyasadaki durgunluktan olumsuz etkilendiklerini belirtirken 2014’ün ikinci yarısının bu durumu tersine çevireceğini düşünüyorlar.
